Hạt chia là gì? [Giá trị dinh dưỡng][Tác dụng][Cách sử dụng] và phương pháp nhận biết hạt chia giả

I. HẠT CHIA LÀ GÌ?

Hạt chia được lấy từ hạt của cây chia có tên khoa học là Salvia Hispanica. Salvia Hispanica là loài thực vật có hoa trong họ Hoa môi, cùng loại với các loại thảo mộc được dùng làm gia vị như húng quế (basil) hay bạc hà (mint).

Cây chia là cây thân thảo, chiều cao của cây có thể cao lên đến 1,75m - tương đương với chiều cao của một người trưởng thành. Lá cây mọc kiểu đối xứng, có chiều dài khoảng từ 4cm đến 8cm, rộng khoảng từ 3cm đến 5cm. Cây có hoa màu tím hoặc trắng nhỏ (3–4 mm) mọc thành nhiều cụm. 

Hiện nay cây chia được trồng chủ yếu để lấy hạt. Hạt chia có nhiều tác dụng trong y học với hàm lượng dinh dưỡng quý giá. Hạt chia có nhiều màu sắc khác nhau từ đen, xám, đen đốm trắng cho đến trắng, và hạt với hình dạng bầu dục có kích thước khoảng 1–2 mm. Hạt chia hình dáng tương tự như hạt é nên dễ bị nhầm lẫn 2 loại hạt với nhau.

Cây Chia được phát hiện rất lâu đời có nguồn gốc từ Nam Mỹ (Mexico, Paraguay, Bolivia), Người Maya và Aztec đã phát hiện và tìm ra những lợi ích tuyệt vời của hạt chia cho với sức khỏe của con người. Hiện nay hạt chia được trồng ở một số vùng của nước Úc hoặc Mỹ do điều kiện khí hậu tương đồng để cho ra chất lượng hạt chia hoàn hảo nhất.

II. GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG CỦA HẠT CHIA

Theo các chuyên gia dinh dưỡng hạt chia có hàm lượng giá trị dinh dưỡng và tác dụng rất cao với  hàm lượng đạm 19-23%, nguồn vitamin B dồi dào, lượng canxi cao gấp 6 lần sữa, chất xơ cao gấp 1,6 lần lúa mạch và nồng độ lipid trong hạt cũng rất cao.

Hạt chia giàu chất xơ

Hạt chia là thực phẩm giàu chất xơ. Trong 2 thìa cà phê hạt chia bổ sung cho cơ thể bạn 9,6g chất xơ tương đương với 38% nhu cầu chất xơ trong ngày của người sử dụng. Theo thống kê, trong 100g hạt chia bổ sung hàm lượng chất xơ cao gấp 1,6 lần so với lúa mạch; 2,3 lần so với yến mạch và 8,3 lần so với ngô.

Theo khuyến cáo thì việc tiêu thụ đầy đủ lượng chất xơ sẽ giúp bạn giảm nguy cơ bị táo bón, béo phì, các bệnh liên quan đến tim mạch cũng như kiểm soát được lượng đường huyết một cách hiệu quả. Theo nghiên cứu của viện y học quốc gia Hoa Kỳ khuyên rằng đàn ông dưới 50 tuổi mỗi ngày nên tiêu thụ khoảng 38g chất xơ, còn đối với phụ nữ dưới 50 tuổi nên tiêu thụ 25g mỗi ngày. Vậy nên, hạt chia là nguồn cung cấp chất xơ lý tưởng cho cơ thể.

Bổ sung Omega-3

Hạt chia có nguồn acid béo thiết yếu Omega-3 vượt trội mà hàm lượng Natri thấp, Dưỡng chất Omega-3 đã được chứng minh là rất tốt cho sức khỏe của não và tim mạch.

Dựa trên kết quả của một nghiên cứu thì những người trong vòng một tuần mỗi ngày đều tiêu thụ 25g hạt chia có thể gia tăng hàm lượng omega-3 trong cơ thể.

Hạt chia cung cấp Vitamin B3 và vitamin B1

Hai dạng vitamin B3 và vitamin B1 là dưỡng chất rất cần thiết đối với cơ thể để có thể dễ dàng chuyển hóa thức ăn thành năng lượng, trao đổi chất béo, giúp não bộ và hệ thần kinh hoạt động bình thường. Trong 2 thìa cà phê hạt chia sẽ chứa khoảng 12% hàm lượng vitamin B3 và vitamin B1 cần thiết cho cơ thể mỗi ngày. 

Selenium trong hạt chia

Khoáng chất Selenium có nhiệm vụ như một chất hạn chế oxy hóa làm chống lại sự hình thành các gốc tự do gây hại cho tế bào. Bên cạnh đó, khoáng chất Selenium giúp cơ thể hấp thụ vitamin E tốt hơn. Cứ mỗi muỗng hạt chia cung cấp khoảng 15,5 mcg selenium (chiếm 22% lượng khoáng chất Selenium cần thiết mỗi ngày).

Ngoài ra, hạt chia còn chứa protein, chất chống oxy hóa và một số khoáng chất khác như canxi, sắt, kẽm, đồng, mangan,… 

III. TÁC DỤNG CỦA HẠT CHIA

Hạt chia là sản phẩm thực dưỡng được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực dưỡng sinh, làm đẹp, giảm cân, chống lão hóa, và điều trị một số chứng bệnh. Công dụng của hạt chia rất nhiều, và đôi lúc người tiêu dùng chưa thể biết hết công dụng của chia và kèm theo nhiều câu hỏi về hạt chia có tác dụng gì? Sau đây là một số công dụng của hạt chia:

Tốt cho phụ nữ mang thai và thai nhi

Hạt chia chứa đầy đủ các thành phần dinh dưỡng tốt cho các sản phụ và thai nhi như sắt, canxi, vitamin A, kẽm, Omega-3. Đặc biệt là chất Folate trong hạt chia giúp cho hệ thần kinh và não bộ phát triển. Rất hiếm có loại thực phẩm nào như hạt chia có cùng lúc hàm lượng chất Omega 3 và Folate dồi dào đến như vậy.

Tốt cho người bị tiểu đường

Hạt chia loại của Úc khi tiếp xúc với nước sẽ tạo thành một lớp gel mềm và khi vào trong cơ thể, lớp gel này sẽ giúp bao tử hấp thụ chậm và đều hơn, làm cho trị số Glycemic Index thấp đi.

Với thành phần chất xơ cao trong hạt chia chính là nguồn dinh dưỡng rất tốt đối với những người bị tiểu đường, nhằm làm giảm lượng đường trong máu sau khi ăn. Chế độ ăn nhiều chất xơ giúp ngăn ngừa bệnh tiểu đường ngoài ra còn giúp việc điều trị bệnh tiểu đường được dễ dàng hơn.

Giúp da, tóc và móng tay khỏe

Hạt chia với nguồn Omega 6 ALA tương đối cao, chất chống oxy hóa cực tuyệt vời kèm theo hàm lượng đạm (thành phần chính hình thành và phát triển tóc và móng tay) trong hạt lên đến 19-23%. Do đó, hạt chia có tác dụng rất tốt đối với việc tăng cường và giúp da sáng bóng, tóc trở nên óng ả, suôn mượt hơn và móng tay phát triển khỏe mạnh.

Phòng loãng xương

Thường căn bệnh loãng xương xảy ra ở người lớn tuổi vì hàm lượng hormone estrogen ít đi, làm cho việc điều tiết canxi trong máu mất đi sự cân bằng, dẫn đến tình trạng loãng xương. Cơ thể cần bổ sung một hàm lượng canxi nhất định, đủ để cân bằng lại lượng canxi thiếu hụt cũng như cần bổ sung các dưỡng chất giúp xương chắc khỏe.

Lượng canxi có trong hạt chia có thể sánh ngang với sữa. Trong 100g hạt chia chứa 631mg canxi chiếm khoảng 63% nhu cầu canxi hàng ngày của cơ thể. Bên cạnh đó hạt chia chứa rất nhiều các thành phần dinh dưỡng giúp cho xương chắc – khỏe như: Magie, Kẽm, Calcium, Phospho,… nên hỗ trợ tốt cho việc chống loãng xương hiệu quả.

Hệ tim mạch khỏe

Axit béo omega-3 làm giảm viêm, ngăn ngừa ung thư và hỗ trợ sức khỏe nói chung nhưng Cơ thể chúng ta không thể tự tổng hợp được một loại axit béo thiết yếu – Omega 3. Omega-3 là dưỡng chất cần thiết có tác dụng hỗ trợ ổn định huyết áp và ngăn ngừa chứng xơ vỡ động mạch. Ngoài ra theo kết quả nghiên cứu cho thấy Omega 3 giúp tăng cholesterol tốt (HDL) và giảm cholesterol xấu (LDL) trong cơ thể và các nguy cơ mắc bệnh về tim mạch cũng như giúp hệ tim mạch được khỏe hơn. 

Trong hạt chia với hàm lượng lớn Omega 3 ALA chiếm khoảng 20%, nên việc bổ sung hạt chia trong khẩu phần ăn hằng ngày của các gia đình đặc biệt là đối với những bệnh nhân bị các loại bệnh tim mạch dường như là một điều vô cùng thiết yếu.

Tốt cho hệ tiêu hóa

Hạt chia tự nhiên chứa 37% chất xơ, trong đó 80% là chất xơ không hòa tan, còn lại là chất xơ hòa tan có tác dụng hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động khỏe mạnh.

Với hàm lượng chất xơ cao, hạt chia giúp kích thích tạo các vi khuẩn có lợi trong đường tiêu hóa, khiến hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn rất nhiều, giúp cơ thể có thể dễ dàng hấp thụ và tiêu hóa thức ăn. Ngoài ra các hoạt động của đường ruột diễn ra cũng dễ dàng hơn, loại bỏ đi các cholesterol bị dính lại ở thành ruột, nhằm đào thải các chất độc trong cơ thể một cách tự nhiên.

Hạt chia còn hỗ trợ hệ đường ruột có thể làm việc hiệu quả, làm giảm đi các nguy cơ mắc bệnh liên quan đến đường ruột và tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và ung thư ruột già.

Làm chậm quá trình oxy hóa

Theo thời gian, do tình trạng thiếu collagen và các dưỡng chất cần thiết làn da sẽ dần lão hóa, các nếp nhăn, vết chân chim dần xuất hiện. Thiếu các dưỡng chất để kéo dài tuổi thọ cũng như tạo độ đàn hồi cho làn da.

Omega 3 ALA kết hợp với chất chống oxy hóa và protein trong hạt chia sẽ làm chậm quá trình lão hóa. Bên cạnh đó, còn có thể lọc sạch chất độc hại có trong cơ thể và đào thải chúng ra ngoài giúp bạn có một làn da khỏe mạnh luôn tươi đẹp hồng hào.

Chính lượng chất chống oxy hóa dồi dào có trong hạt chia có nhiệm vụ hạn chế tế bào gốc tự do gây hại đến các tế bào bình thường khác. Khi các gốc tự do gây hại bị ngăn chặn, hạn chế thì quá trình lão hóa sẽ bị chậm lại làm tăng tuổi thọ cho làn da, đồng thời ngăn ngừa nhiều bệnh nguy hiểm, đặc biệt là ung thư.

Hỗ trợ giảm cân và tránh béo phì

Với khả năng hấp thụ nước gấp 16 lần so với trọng lượng vốn có của nó, nên khi sử dụng cốc nước hạt chia thì sẽ mang lại cảm giác no lâu cũng như giúp cơ thể hấp thụ lượng calo ít hơn. Hơn nữa, hạt chia còn có tác dụng hỗ trợ quá trình đốt cháy chất béo trong cơ thể diễn ra hiệu quả hơn. Theo một số nghiên cứu, việc kết hợp hạt chia với sữa chua làm tăng cảm giác no khi ăn đối với những người có nhu cầu giảm cân mà vẫn luôn đảm bảo đủ dinh dưỡng có thể cắt giảm lượng thức ăn bằng cách này

IV. CÁCH SỬ DỤNG HẠT CHIA

Trên thị trường hiện nay, có hai loại hạt chia chủ yếu là hạt chia đen và trắng. Tuy nhiên, loại hạt chia đen được cho là tốt hơn vì còn nguyên phần vỏ.

Cách dùng hạt chia rất đơn giản và đa dạng, bạn có thể pha hạt chia với nước ấm hoặc thêm vào các loại thức uống hàng ngày như nước ép, nước chanh, yogurt, smoothie, trà và cà phê,… Bạn cũng có thể chế biến hạt chia với các món ăn để tăng thêm lượng dinh dưỡng, như salad, bánh mì, thịt nướng, súp, trứng chiên,…

Nhưng bạn cũng cần lưu ý cách uống hạt chia đúng cách. Cách uống hạt chia đúng cách là bạn cần ngâm hạt chia vào nước ấm để hạt nở ra hoàn toàn rồi mới uống trực tiếp hoặc pha chế cùng các loại đồ uống. Tránh cách uống hạt chia không đúng cách ví dụ như ăn hạt chia khô trực tiếp rồi uống nước vì loại hạt chia hút nước mạnh nếu không cẩn thận sẽ dễ bị tắc thực quản với cách uống hạt chia này.

Ngoài ra vì hạt chia giúp no lâu và ngăn sự thèm ăn nên đối với trẻ nhỏ cũng như những người không có nhu cầu giảm cân nên sau bữa chính.

Ngoài việc tốt cho bên trong cơ thể, hạt chia còn có thể sử dụng để làm hỗn hợp tẩy tế bào da chết cực kỳ tốt cho da.

V. HẠT CHIA GIÁ BAO NHIÊU?

Hiện tại, nước ta chưa trồng được loại cây chia, nên phần lớn các sản phẩm hạt chia hiện nay đều được nhập khẩu để đáp ứng cho khách hàng có nhu cầu sử dụng. Trên thị trường Việt Nam hiện nay có nhiều thương hiệu hạt chia nhưng xuất xứ chính vẫn là hạt chia đến từ 2 nước Mỹ và Úc. 

• Hạt chia mỹ: sẽ có giá dao động khoang 350.000 đồng/1kg.
• Hạt chia úc: sẽ có giá dao động khoang 300.000 đồng/1kg.

VI. NHẬN BIẾT HẠT CHIA GIẢ, HẠT CHIA TRUNG QUỐC

Phân biệt hạt chia Trung Quốc

Hiện nay, hạt chia Trung Quốc giả mạo hạt chia Úc, hạt chia Mỹ của các hãng nổi tiếng trà trộn khắp nơi trên thị trường. Để không mua phải các sản phẩm kém chất lượng gây ảnh hưởng đến chất lượng khi dùng thì mọi người nên chú ý khi mua hàng. 

Kiểm tra bao bì thật kỹ trước khi mua. Các sản phẩm hạt chia Úc, Mỹ thật luôn có bao bì đẹp, sắc nét, mép bao bì luôn được dập cẩn thận và chuyên nghiệp.

Đọc kỹ các thông tin in trên bao bì sản phẩm, các sản phẩm thật thì các thông tin một số phần được in nổi, phần chữ không bị mờ, nhòe và các thông tin về ngày sản xuất hay lô sản xuất cũng rất đầy đủ. Các sản phẩm chính hãng và uy tín sẽ có đầy đủ các chứng nhận về chất lượng sản phẩm của cơ quan ở đất nước đó.

Phân biệt hạt chia giả

Hạt chia thật luôn có 1 tỷ lệ hạt đen hạt trắng nhất định, và trên thân hạt chia có các vân sọc, vỏ bóng và sánh. Nhìn bằng mắt thường bạn sẽ có cảm giác như hạt chia được bao bọc lớp dầu. Hạt chia thật khi mở nắp không có mùi, khi ngâm vào nước không có chất cặn bên dưới.

Hạt chia giả sẽ có hình dạng thô ráp, đôi khi có trộn lẫn vài tạp chất. Và hạt chia giả khi mở nắp có mùi hôi, khi ngâm vào nước có chất cặn bên dưới.

Đối với loại hạt chia nhập khẩu thì sẽ không có Tiếng Việt in chìm trên bao bì, không có miếng dán tay ghi hạn sử dụng mà tất cả đều được in bằng mực chìm trên bao bì.

Xem thêm:

• Cách làm sữa chua